ردیابی سرولوژیکی و مولکولی ویروس موزاییک رگه‌ای گندم (WSMV) در مزارع غلات استان گلستان

در سال‌های اخیر، علایم بیماری‌های ویروسی شامل موزاییک مخطط، بدشکل شدن پهنک برگ و لاغری خوشه در سطح وسیعی از مزارع غلات استان گلستان مشاهده شده‌اند. به‌منظور بررسی علل این عوارض، اقدام به ردیابی ویروس موزاییک مخطط گندم (WSMV) در میزبان‌های زراعی از جمله گندم و علف‌های هرز غالب مزارع شامل سوروف (Echinochloa crus-galli)، قیاق (Sorghum halepense)، دم‌روباهی (Setaria glauca)، علف خرچنگی (Digitaria sanguinalis) و جوموشی (Bromus spp) و دژگال (Echinochloa colonum)، که دارای علایم یاد شده بودند، گردید. در سال زراعی 87-1386، تعداد 700 نمونه از میزبان‌های مشکوک به بیماری تهیه گردید. نمونه‌های یاد شده با آزمون الایزای غیرمستقیم با استفاده از آنتی‌سرم پلی‌کلونال ویروس WSMV و نیز تعدادی از نمونه‌های آلوده در آزمون PCR با استفاده از آغازگرهای اختصاصی WSMV شامل RCF1، WSM1، WSMF10 و WSMF13 که از ناحیه 5" ژنوم پوشش پروتئینی ویروس یاد شده تهیه شد، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از الایزای غیرمستقیم، برای اولین بار حضور این ویروس را برروی علف خرچنگی و دژگال تأیید کرد. واکنش‌های مثبت در آزمون RT-PCR با آغازگرهای اختصاصی WSMV نیز در گندم، علف خرچنگی و دژگال بیانگر وجود ویروس یاد شده بود. براساس نتایج این تحقیق، گرچه در مواردی مزارع گندم و علف‌های هرز خودرو در مزارع و باغات اطراف، علایمی از قبیل موزاییک، رگه‌های نامنظم، به رنگ زرد مایل به قهوه‌ای و کم رشدی از خود نشان می‌دادند، ولی در اغلب موارد وجود ویروس یاد شده در گندم منفی بود. تحقیق روی ردیابی ویروس در میزبان‌های اهلی از جمله گندم در این استان ادامه دارد.